Denizli Haber - DTB Başkanı İbrahim Tefenlili, Sarı 98 cinsi nohuttan ıslah edilen Borsa 20 isimli nohudun gelecek yıl ekim için üreticiye dağıtılacağını, proje ile Denizlide 400 bin dekardan 30 bin dekara düşen nohut ekim alanlarının artmasını hedeflediklerini söyledi.
Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) Nükleer Enerji Araştırma Enstitüsü (NÜKEN), Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Denizli Ticaret Borsası ile Denizli Tarım ve Orman Müdürlüğü iş birliği ile 2016 yılında başlayan Nükleer Teknikler Kullanılarak Leblebilik Nohut Islahı projesinde olumlu sonuçlar alınmaya başlandı. Uşak Ulubey, Burdur Yeşilova ve Denizli Tavas’ta 6 yıldır yapılan deneme üretimleri başarıya ulaştı.
Proje kapsamında Sarı 98 isimli nohut çeşidinden nükleer teknikle sarı leblebi üretimi için geliştirilen Borsa 20 adı verilen nohut çeşidi ile 25 farklı nohut çeşidinin deneme üretimin yapıldığı Tavas Ebecik Mahallesindeki üretim sahasında tarla günü ve hasat yapıldı. Tarla gününe Denizli Ticaret Borsası Başkanı İbrahim Tefenlili, İl Tarım ve Orman Müdür Vekili Saffet Üge, TENMAK ve NÜKEN yetkilileri, ziraat mühendisleri, çiftçiler ve leblebi imalatçıları katıldı. Etkinlikte deneme üretimi yapılan nohutlar hasat edilirken, çiftçiler ve leblebi üreticileri nükleer teknikler kullanılarak ıslah edilen nohut çeşitlerini inceledi.
Nohut üretiminin Denizli için önemli olduğunu belirten DTB Başkanı İbrahim Tefenlili, “Türkiye’nin nohut üretimin yüzde 80’i Denizli’de yapılıyor. Leblebi sektörün isteklerine uygun, hastalığa dayanıklı çeşitler geliştirmek amacıyla 2016 yılında 4 kurum bir araya gelerek projeyi başlattık. Proje elle tutulur bir noktaya geldi. Sarı 98 türünden ıslah ettiğimiz Borsa 20 olarak adlandırdığımız çeşidimiz verim, boy yüksekliği ve kalitesi olarak öne çıktı. Borsa 20 çeşidinin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tescili yapıldı. Gelecek yıl tohum olarak üreticimizle buluşturacağız. Bu çeşit ayrıca boy uzunluğuyla biçerle hasada da uygun. Beyaz leblebi imalatı için Yeşilova Beyaz ve Tavas Beyaz nohut çeşitlerinden ıslah ettiğimiz iki çeşidimiz daha var. Bu çeşitler de tescil işlemlerine hazır hale geldi. Yeni çeşitler geliştirmek için proje çalışmalarımız sürecek” dedi.
Nohut ekim alanı 30 bin dekara düştü
Denizli Tarım ve Orman İl Müdür Vekili Saffet Üge ise, projenin antraknoz hastalığı nedeniyle büyük ölçüde azalan nohut üretim alanlarının artmasına katkı sağlayacağını söyledi. Üğe, “Leblebiciliğin merkezi Denizli’de 1990 yılında 400 bin dekar olan nohut ekim alanları fiyat düşüklüğü, ürün deseni değişikliği, nohutta görülen antraknoz hastalığının getirdiği verim kayıpları nedeniyle 2021 yılında 30 bin dekara düştü. Çiftçi para kazanamayınca farklı ürünlere yöneldi. Nohutu da ayakta tutmak zorundayız. Leblebilik nohut sektörünün ihtiyaçlarını göz ardı edemeyiz. Bu proje ile hastalığa dayanıklı, biçerle hasat yapılabilen, leblebi sektörünün tercih ettiği nohut çeşitleri geliştirilmesi amaçlanıyor. Borsa 20 çeşidi, çiftçinin ve leblebi üreticilerinin taleplerine uygun bir çeşit olarak geliştirildi. Farklı çeşitler için çalışmalar sürüyor. Suyun ve kuraklığın öneminin arttığı günümüzde kuru tarım ürünlerinden nohuta ilginin artacağını ve ekim alanlarının genişleyeceğine inanıyoruz” diye konuştu.
