Bir çok tarım ürününde yaşanan sorunların başında ithal ürünlerle çiftçinin belinin bükülmesi geliyor. Mazot, gübre gibi çiftçinin bel kemiğini oluşturan kalemlerde yaşanan sürekli fiyat artışı ile kar edemez duruma gelen çiftçiyi bir de ithal ürünler vuruyor ve zarar etmesine neden oluyor. Bu ithal ürünlerden bir tanesi ise Çin'den ithal edilen ayçiçeği. Çin çekirdeği ülkeye girip market raflarında yer alması ile birlikte yerli çekirdek üreticisine büyük darbe vurdu.
Çivril'i en çok ilgilendiren ürünlerin başında gelen ve bir çok ailenin geçim kaynağı haline gelen ayçiçeği üreticinin elinde kaldı. Bunun nedenlerini bu işle iç içe olan, sadece Çivril'in değil Türkiye'nin en çok çekirdek alım-satımı yapan, Denizli Ekonomisinin Aktörleri arasına girip en çok borsa tescili yaptıran ödülünü alan işadamı Hasan Gösenay şöyle anlatıyor:
"Çin çekirdeği ülkemize 2017-2018 hasat döneminde girmeye başladı. 2017 yılında gelen ithal Çin çekirdeği tüccarı vurdu. Çünkü tüccar çiftçiden çekirdeği almıştı ve çiftçi 2017 yılında bu Çin çekirdeğinden etkilenmemişti. 2018 yılında gelen ithal Çin çekirdeği ise doğrudan çiftçiyi vurdu. Çünkü çekirdek elinde kaldı."
ÇİFTÇİ BORÇ İÇİNDE
Çiftçiye pirim yaptırılmasın ama çiftçi kazanmıyor diyen Gösenay; "Şuan kalitesine göre 2.500 ile 3.500 TL arası fiyatlarla çiftçi ürününü satabiliyor ve bu fiyatlarla zarar ediyor. Hal böyleyken hala ülkeye Çin'den çekirdek ithal ediliyor. Çiftçiye pirim yaptırılsın çok yüksek fiyatlarla sattırılsın demiyorum. Kaldı ki eğer çiftçi çok uçuk rakamlar isterse o zaman ithal edilsin çiftçi frenlensin ama bu günün rakamları ile çiftçi çok büyük zarardayken yerli üreticinin elinde malları kalmışken dışarıdan çekirdek ithal etmek bana hiç doğru gelmiyor.
Tunus'a, Cezayir'e çekirdek ihraç ediyorduk yerli üreticisinin elinde mal kalmasın diye ithalatı durdurdular. Önce kendi çiftçimiz, üreticimiz dediler. Biz de ise çiftçi borç içinde, tüm bankalara borcu var, mazota, gübreye, zirai ilaca her şeye zam geldi, çiftçi borcunu ödeyemiyor, ürettiği ürün elinde kalmış, her yönüyle zarar ediyor ama biz önce bizim üreticimiz diyemiyoruz, önce can sonra canan diyemiyoruz. Biz ithal etmeyi tercih ediyoruz. Ve bu durum sadece çekirdek üreticisi için geçerli değil, pancar üreticisi de mısır üreticisi de zor durumda. 1.200 TL den alınmaya başlayan mısır şuan 900 TL'ye kadar düşmüş durumda." dedi.
ÇİN KAPILARI KAPATILSIN
Tüketicinin Çin çekirdeğine ucuzken alıştığını ifade eden Gösenay; "Üreticinin korunması için Çin kapılarının kapanması gerekiyor. Fiyatın 5.000-5.500 TL. aralığında yükselmesi yeterli eğer fazla pirim yaparsa kapıları açsınlar fiyatları düşürsünler. Çal, Tavas dahil Çivril'de 40-45 bin ton, Türkiye genelinde 110-120 bin ton çekirdek var50-60 bin ton çekirdek ise Çin'den geliyor.
Market raflarında Çin çekirdeğinin 25, yerli çekirdeğin ise 15 TL'ye satıldığını belirten Gösenay; "2017 yılında Çin'den geliş fiyatı 6,9 TL iken vatandaşlar hem ucuz hem de iri ve dolgun görünümü ile albenisi olan Çin çekirdeğine alıştı. Bu yıl Çin'den gelişi 14 TL, market satışı 25 TL olmasına rağmen market satışı 15 TL olan yerli çekirdek satılmıyor." dedi.
TÜRK MALI DİYE KANDIRIYORLAR
Çin'den gelen çekirdeklerin Türkiye de paketlendiği esnada Çin malı yerine Türk Malı yazarak iç piyasaya dağıtıldığını iddia eden Gösenay; "Çin'den ithal olarak gelmesine rağmen Türkiye'de paketlemesi yapılan çekirdek paketlerinde Çin menşei olması gerekirken Türk Malı yazarak satışı yapılıyor. Defalarca Alo 174 Gıda Hattını arayıp şikayet ettim ama değişen bir şey olmuyor. Tüm Kuruyemiş Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜKSİAD)'ın Antalya'da düzenlediği ve tüm ithalat ve ihracat yapan kuruyemiş firmalarının bulunduğu toplantıda bu durumu ve Çin çekirdeğinin çiftçiye verdiği zararları dile getirdiğimde bu çekirdeklerin Türkiye'de yetiştirildiği iddia edildi. 60 bin ton çekirdeğin nerede yetiştirildiğini sorduğumda ise kimse cevap veremedi.
Ziraat odaları uyuyor. 15-20 bin ton çekirdek çiftçinin elinde kaldı. Çiftçi ancak 3-3,5 TL arası fiyata satabiliyor. Kimse çiftçinin derdi ile ilgilenmiyor. " dedi.
MİLLETVEKİLİ ÖZTÜRK'E TEŞEKKÜRLER
Konuyu siyasilere de aktardığını belirten Gösenay şunları kaydetti; "Ben çiftçinin durumunu, yaşadığı sıkıntıları sayın bakanımıza da sayın milletvekilimiz Cahit Özkan'a da ilettim fakat hiç bir sonuç alamadım. Milletvekili Yasin Öztürk'e iletmemizin üzerine konuyu hemen meclise taşıdı. Bir Ak Partili olarak İYİ Parti Denizli Milletvekili Yasin Öztürk'e bu duyarlılığından dolayı çok teşekkür ediyorum." dedi.

Editör: TE Bilişim