Sağlık Bakanı Koca'nın açıklamalarının satır başları: 6 ayı geride kalan salfın insanlığın gündemindeki ciddiyeti koruyor. Türkiye 83 milyon nüfusuyla tüm dünyadan takdir toplamıştır. Tedavi başarımız yüzde 2,57'ye kadar düşen ölüm oranlarımız, büyüklerimizi riskten korumamız, dünyadaki takdir oranımızdır. Yakın günlerdeki vaka artışlarımızla kolaylıkla kontrol altına alabileceğimiz artışlardır. Yapmamız gereken gündelik hayatımıza tedbire uygun seçenekleri aramaktır. Salgınla mücadelede bizlerden imkansız olanı istemiyor. Hayatımıza elden geldiğince düzen kurmamızı istiyor. Kovid-19 salgınına karşı kurallara uyum gösteren herkes kahramanlardan biridir. Bulaşmanın önüne keserek hayat kurtaran kahramanlar arasında yer almalıyız. Alınacak üç tedbir; maske, mesafe ve temizlik hem sağlığımızın hem de özgürlüğümüzün koruyucusudur. Tedbirlere uymazsak, vakaların ve vefatların artmasını ve ortak hayatlarımızın gerilemesidir. Virüsler ve tedbirler konusunda yanlış bilinen noktalar var. Virüsün yayılma hıznın ve hasta etme gücünün zayıfladığı bilimsel doğruluktan uzaktır. Bu bilgiler doğru değildir. Bilim Kurulumuzca doğrulanmadıkça bu tip haberlere itibar etmeyin. Virüsü belirtisiz taşıyorsak bunu bilemeyiz, kurallara uymadığımız için bize bulaşan virüsü bizler de başkalarına bulaştırırız. Mesafe kuralına uygun davranmak hastalığı geriletmek için sorumluluğu alıyorum demektir. Maske kısıtlaması getirilen il sayısı 60'ın üzerindedir. Uyumlar aynı düzeyde değildir. Gerekli her durumda kullanılmamaktadır. Maske kullananlarda kullanım koşullarında dikkatli olmadığı görülmektedir. Günlük maskeler ertesi gün koruyuculuğunu kaybederler, tekrar kullanmayın. Maskemizi takarak kazandığımız üstünlüğü mesafeden ödün vererek kaybetmeyelim. Toplum Bilimleri Kurulumuz, risk içermesi muhtemel eğilimleri anlamak için analizler yürütüyor. Tüm dünyadaki sonuçlarıyla izlenen salgın toplumumuzda dramatik bir travmaya yol açmıştır. Ruhsal gerilimi arttırmıştır. Sizin gözlemleriniz de bu tespitle doğru orantılıdır. Sağlığın bir bütün olduğunu unutmayın. Koronavirüsün hayatımızın tek konusu olmasına izin vermemeliyiz. Ruhsal hayatımızın da bir normali olduğunu ve onu korumamız gerektiğini bilmelisiniz. Ülkemizdeki toplam vaka sayısı 199 bin 906'dır. Vakaların 53,74'ü İstanbul'dadır. Son bir haftadaki oranı yüzde 51,16'dır. En yüksek vakalar Ankara, Gaziantep, Bursa, Konya ve Diyarbakır'dır. Bursa'nın vaka sayalarında ciddi artışlar oldu. Salgın boyunca nüfusa kıyasla toplam vaka sayılarının en düşük olduğu 5 il ise şunlardır; Gümüşhane, Tunceli, Kars, Burdur ve Bartın'dır. Gümüşhane'de iki haftadır hiç vaka görülmemiştir. Verdiğim illerin ayrıntılarını yarından itibaren bakanlığımızın web sitesinde bulabilirsiniz. Mecbur kalmadıkça toplu tören ve kutlamalardan uzak kalmalıyız. Düğün törenleri, hasta ziyaretleri, asker uğurlamaları ancak tedbirlere tavizsiz bir şekilde uyularak düzenlenebilir. Alışverişimizi kalabalık ortamlardan yapmak yerine başka seçenekler geliştirilmelidir. Tatil için kalabalıktan uzak yerler seçilmelidir. Son bir ayda pozitif çıkanların yaş ortalamasındaki düşüş dikkat çekiyor. Salgın boyunca vefat edenlerde 60 yaş üzeri ve kronik hastalık olanların oranı yüzde 72'ye yakındır. Entübe hastaların yaş ortalaması daha da yüksektir. Bu ayın sonunda 67,4'e yükseldi. Tedbirlere sıkı sıkıya uymak zorundayız. Her kontrolsüz davranış bir yakınımızın kaybına yok açabilir. Türkiye'de son 24 saatte 1192 kişiye Kovid-19 tanısı konuldu, 19 kişi hayatını kaybetti, toplam vaka sayısı 201 bin 98, can kaybı 5 bin 150 oldu. Son 24 saatte 2 bin 311 kişinin daha iyileşmesiyle Kovid-19 tedavisi tamamlananların sayısı 175 bin 422 oldu. Toplam test sayımız 3,5 Milyona yaklaştı. Toplam vaka sayımız 200.000'i geçti. Yeni vaka sayılarında istikrarlı bir düşüş sağlayan, tedbirleri uygulamadaki başarısıyla örnek 5 ilimiz: Tekirdağ, Balıkesir, Samsun, Kırşehir, Düzce. Tüm illerde başarabiliriz. Bu bize yaş arttıkça daha dikkatli olmamız gerektiğini gösteriyor. 1 aylık süre içinde zatüre gelişen vakaların ortalama yaşlarını göstermiş oluyor. Baştan yaş ortalaması 36 iken giderek daha yaşlı gruba çıktığını görüyoruz. SORU CEVAP İLAÇ TEDAVİSİ Ne kadar erken dönemde başlanır. Kendi yayınlarımızı, kendi vakalarımızın sonuçlarından elde ettiğimiz sonuç; Erken dönemde bu ilacın faydalı olduğu. Almanya ise bu ilacın zorunlu olarak her hastaya uygulanmamasını tercih ediyor. Yarın bilimsel olarak giden bakan arkadaşımızın da bir sunumu olacak. Bu sunumdan sonra kaygının ortadan kalkacağını düşünüyorum. OKULLAR AÇILACAK MI? Okulların açılmasına zaman var. Bilim Kurulu'nda şu an bu gündeme gelmedi. Salgının seyri bunu belirler. Bu anlamda alınması gereken öneri anlamında paylaşmış oluruz. Okulların önümüzdeki dönemde dijital ortamda eğitimi yapmak noktasında bir hazırlık içinde olduğunu biliyoruz. Bu hastalık dönemi için değil genel anlamda olduğunu biliyoruz. O dönem geldiğinde Bilim Kurulu önerisini paylaşmış olur. 65 YAŞ ÜSTÜ KISITLAMASI Bununla ilgili herhangi bir gündem olmadı. Ama şunu söyleyebilirim. Büyüklerimizle ilgili bu kısıtlamanın devam etmesi gerektiğini Bilim Kurulu öneri olarak söylüyor. Çünkü vefat edenlerin yoğun bakım ve entübe hasta sayımızın giderek arttığını görüyoruz. Bizim şu dönemde normalleşme ile bu virüsü kolay taşıdığını büyüklerimiz için daha risk taşıdığını görüyoruz. O nedenle kısıtlamanın devamından yanayız. Bu kurallara bağlanan düğünleri uyması çok önemli. En çok bulaşıcılığın da bir araya gelmeyle olduğunu biliyoruz. Genelge ve Bilim Kurulu önerisindeki kurallara uyarak düğünlerin yapılması gerekiyor. ANTİKOR TESTİ Geçen hafta kısmen bahsetmiştim. Toplam 153 bin kişi üzerinde bu çalışma yapılıyor. Yapılan çalışma kişi sayısı 132 bine ulaştı. Bu sayının artışıyla birlikte %0.24. Biz antikor taraması da yapıyoruz bu kişilere. Koruyuculuk ise 0.81. Haftaya bu çalışma bitmiş olur ve kesin sonuçları vermiş oluruz. Taşıyıcılığın ve koruyuculuğun yüksek olmadığını, toplumsal bağışıklığın beklenilmemesi gerektiğini söylemiştik. İllerle ilgili gelecek hafta bitmiş olur. Hem taşıyıcılığı hem de koruyuculuğu vermiş oluruz.