Denizli Haber - Honaz İlçesinde başlayan Trabzon Hurması hasadına Denizli İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü teknik personeli ve üretici İbrahim Sarıkaya katıldı.
Hasat sonunda İbrahim Sarıkaya’ya ait aile işletmesine gidilerek Trabzon Hurmasının kurutma aşamaları hakkında detaylı bilgi alındı. Daha sonra Honaz ilçesinde faaliyet gösteren Honaz Tarımsal Kalkınma Kooperatifinde faaliyet gösteren Meyve ve Sebze Kurutma Tesisi ziyaret edilerek Kooperatif Başkanı Hüseyin TOP’ dan tesisin çalışmaları hakkında bilgiler alındı.
Yerelde vatandaşlarımızın kendi ihtiyaçları için meyve bahçelerinin bir kısmında yetiştirdikleri Trabzon hurması üretim alanlarında, son yıllarda ürünün daha fazla tanınır hale gelmesi ve piyasada oldukça rağbet görmeye başlaması ile gözle görülür bir artış meydana gelmiştir. Denizli'de Honaz, Sarayköy, Merkezefendi ve Pamukkale İlçelerinde oldukça yaygın olarak yetiştirilen Trabzon Hurması, yaş ve kuru olarak tüketilebilmektedir. Kilogramı yaş olarak 15-20 TL civarında satılan ürün, kurutulduğu zaman 150-200 TL gibi bir fiyatla alıcısına ulaşmaktadır.
Trabzon Hurması (Cennet Elması) genel anlamda dalından koparıldığı zaman yenebilen bir meyve değildir. Cennet elmasının uygun ısı şartlarında kendiliğinden eren meyve olma özelliğinden faydalanarak 25 C sıcaklık ve % 20 nem oranını geçmeyen şartlarda iki üç hafta içerisinde tartarik asit in meyve şekerine dönüşmesi sağlanmaktadır. Trabzonhurması meyveleri özellikle A vitamini ve karbonhidratlarca çok zengindir. Lifli bir meyve olduğundan sindirim sistemi için oldukça faydalı, besin ve besleyici değeri oldukça yüksektir. Trabzonhurmasını kuruturken hijyen şartlarına dikkat edilmelidir. Kabuğu soyulduğu için kurutma işlemi araç trafiğinden, haşerattan uzakta yapılmalıdır. Üretilen ürünler İstanbul ve Ankara gibi büyükşehirlerde yoğun olarak talep edilmektedir.
Denizli Trabzon Hurması üretimi bakımından Türkiye’de 5.sırada, Ege Bölgesinde 1.sırada yer almaktadır. 2022 yılı TÜİK verilerine göre Honaz’da 7.750 dekar alanda 5.197 ton Trabzon Hurması üretimi gerçekleşmiştir. Dekara düşen ortalama elma verimi 670 kg’dır. Meyve veren yaştaki ağaç sayısı 259.850 adet, meyve vermeyen yaştaki ağaç sayısı 80.383 adettir. Meyve veren ağaç başına verim 20 kg’dır.
İlimizde yapılan Trabzon hurması yetiştiriciliğinin %90 oranındaki kısmı Honaz ilçemizde gerçekleştirilmektedir. Trabzon hurması yaş olarak satılmasının yanında son zamanlarda kurutma işlemi yapılarak satışı yapılmaktadır. İlimizde yetiştiriciliği yapılan başlıca Trabzon hurması çeşitler Hachiya , Rojo Brillante , Fuyu ‘dur.
Honaz ilçesinde üretim yapan İsmail SARIKAYA, “Bu bahçemiz 50 dönüm 1800 ağacımız var, 9 yaşında bir bahçemiz. Hasadımız Ekim’in 15 ile 20 si gibi başlar soğuk olana kadar devam eder. İşçilerimiz sabah 8 gibi gelir, kovalara kasalara toplanır daha sonra soymak için evlerimize götürülür. Burada iplerimiz ve aparatlarımız var bunlara asılır 15 ile 20 gün arasında kurutulur daha sonra kasalara alınarak hijyenik ortamlarda saklanır. Buradan Hale ve tüketiciye ulaştırılır. Trabzon Hurmasının bir kısmını kuru olarak geri kalanını yaş olarak tüketiciye sunuyoruz. Yaşı 15-20 TL iken kurunun avantajı biraz daha fazla işçiliği çok ama yaklaşık 10 katı 150-200 TL bandında alınıp satılıyor emeği çok fazla bizim için iyi bir gelir kapısı oldu kuru ayrıca yurt dışına ihracatlar için çalışmalar da var. Zirai ilaçlamayı sürekli olarak yapıyoruz. Burada en büyük sıkıntımız Akdeniz meyve sineği ve unlu bitle mücadele ediyoruz. Tuzak desteği olursa çok daha iyi olacak, maliyetler çok yüksek, girdilerimiz çok fazla. Tarım Bakanlığından istediğimiz narenciye de tuzak desteği olduğu gibi cennet elmasında da desteği olursa bizim açımızdan da çok iyi olacaktır.
Tarım İlçe müdürlüğünden gelen arkadaşlarımız, personellerimiz bize yardımcı oluyorlar, bilgilendiriyorlar. Denizi İl/İlçe tarım müdürlüğüne desteklerinden ve bize katkılarından dolayı, teşekkür ederiz.”dedi.
Daha sonra konuşan Tarımsal Kalkınma Kooperatif Başkanı Hüseyin TOP, 2007 de bu kooperatifin başkanlığında görev aldım, 2007 den beri de devam ediyorum. Bu kooperatifi 1966 da kurulmuş, 1972 de fabrika kurulmuştur. 1.972 den beri belirli zamanlarda çalışmakta 2007 den beri faal olarak devam ediyor. Esasen bizim buranın kuruluşu salça fabrikası, biz bunu salça bittikten sonra bu kurutmayı yapıyoruz. Kurutmayı da vatandaşımızın talebi üzerine bu cennet elmasının burada yoğunluğu bakımından kurutmayı düşündük. Ortaklardan alıyoruz hijyenik şekilde soyuyor, işçilerle beraber soydurup astırıp kurutup toptancılara satıyoruz.
Geçen sene 100 ton elma soydurdum 26 ton kurusunu sattım, 60 liradan vermiştim. Bu sene 15 - 17 liraya alıyoruz. Kurusunu da 150 lira diyorlar şimdilik daha fiyat belli değil. Cennet elması bizim burada kirazı geçti. 35 – 40 bin ton cennet elması üretiliyor. Bundan 10 yıl önce burada hiç bir şey yoktu 10 seneden bu yana popüler şekilde devam ediyor.
Tesisin üzerindeki bu kurutmayı 2020 yılında Çin'den aldık projesini Bu tesisimiz bin 300 metrekare alana sahip Kurulan yapının içindeki kurutma sistemiyle birlikte cennet elmaları doğal ve hijyenik ortamda kurutuluyor. Güneş, yağmur, rüzgar gibi etkenlerden etkilenmeyen cennet elmaları daha güzel bir tada sahip oluyor.
İl Tarım Müdürlüğü, İlçe Tarım Müdürlüğü geliyor bize tavsiyeleri oluyor. Onların da tavsiyesine göre biz uygulama yapıyoruz. Hepsine teşekkür ederiz.” dedi.
